ভাৰতীয় মহাকাশ গৱেষণা সংস্থাই ২০২২ চনৰ ২৬ নৱেম্বৰ শনিবাৰে PSLV-C54 উৎক্ষেপণ কৰিবলৈ ওলাইছে। এই পিএছএলভিয়ে ৯টা উপগ্ৰহ মহাকাশলৈ লৈ গৈ বিভিন্ন কক্ষপথত স্থাপন কৰিব। এই উপগ্ৰহসমূহে আমাৰ পানী, স্থল আৰু বায়ু তিনিওটা স্থানতে নিৰীক্ষণ কৰিব। ‘OceanSat-3’ উপগ্ৰহৰ সহায়ত সাগৰৰ পৃষ্ঠত বায়ুৰ চাপ আৰু উষ্ণতা, সাগৰত উপস্থিত শেলাই আৰু ক্ল’ৰ’ফিলৰ বিষয়ে জানিব পৰা যাব। ‘আনন্দ’ উপগ্ৰহৰ সহায়ত শস্য আৰু অবৈধ খননৰ ওপৰত কীট-পতংগৰ আক্ৰমণ ধৰা পেলোৱাৰ লগতে প্ৰদূষণৰ মাত্ৰাও জানিব পৰা যায়। ইয়াৰ উপৰিও চাৰিটা উপগ্ৰহৰ জৰিয়তে ইণ্টাৰনেট অৱ থিংছ সহজ কৰি তুলিব।
শ্ৰীহৰিকোটাৰ সতীশ ধৱন মহাকাশ কেন্দ্ৰৰ পৰা পুৱা ১১.৫৬ বজাত উৎক্ষেপণৰ দিন ধাৰ্য কৰা হৈছে। ইছৰোৰ এয়া ৮৪ সংখ্যক আৰু চলিত বৰ্ষৰ পঞ্চম অভিযান। এইখন পোলাৰ চেটেলাইট লঞ্চ ভেহিকেল (পিএছএলভি)ৰ ৫৬ সংখ্যক বিমান।
ভাৰতীয় মহাকাশ সন্থাৰ সঞ্চালক প্ৰধান লেফটেনেণ্ট জেনেৰেল (অৱসৰপ্ৰাপ্ত) এ. ভট্টে জাগ্ৰন প্ৰাইমক জনায় যে PSLV-C54 য়ে এই সকলোবোৰ উপগ্ৰহক সূৰ্য্যৰ সমকালীন মেৰু কক্ষপথত স্থাপন কৰিব। সূৰ্য্য সমকালীন মানে উপগ্ৰহটোও সূৰ্য্যৰ সৈতে একে ফালে থাকিব। এই সকলোবোৰ নিম্ন পৃথিৱী কক্ষপথ (LEO) উপগ্ৰহ। পৃথিৱীৰ পৃষ্ঠৰ পৰা ২০০ কিলোমিটাৰৰ পৰা ২০০০ কিলোমিটাৰ দূৰত্বক নিম্ন পৃথিৱী কক্ষপথ বোলা হয়।
পিএছএলভি-চি৫৪-এ কঢ়িয়াই নিবলগীয়া ৯টা উপগ্ৰহৰ ভিতৰত আটাইতকৈ গুৰুত্বপূৰ্ণ হৈছে অ’চেনছেট-৩ আৰ্থ অবজাৰ্ভেচন চেটেলাইট (ইঅ’এছ-০৬), বাকী আঠটা নেন’-উপগ্ৰহ। অ’চেনছেট-৩ৰ ওজন ৯৬০ কিলোগ্ৰাম। ৭২৩ কিলোমিটাৰৰ ওপৰৰ স্থানত ইয়াক স্থাপন কৰা হ’ব।
অ’চেনছেট-৩: অ’চেন মনিটৰিং
অ’চেনছেট-৩ বা ইঅ’এছ-৬ হৈছে অ’চেনছেট ছিৰিজৰ তৃতীয় প্ৰজন্মৰ উপগ্ৰহ। স্পষ্টভাৱে ই পুৰণি প্ৰজন্মতকৈ বহুত বেছি উন্নত। ইয়াত অ’চেন কালাৰ মনিটৰ (অ’চিএম-৩), ছি ছাৰ্ফেচ টেম্পেৰেচাৰ মনিটৰ (এছএছটিএম) আৰু কু বেণ্ড স্কেটেৰ’মিটাৰ (এছচিএটি-৩) যন্ত্ৰ থাকিব।
এই উপগ্ৰহৰ মূল উদ্দেশ্য হৈছে সাগৰৰ পৃষ্ঠভাগ অধ্যয়ন কৰা, পানীত উপস্থিত পলস আৰু এৰ’ছল ধৰা পেলোৱা, ফাইটোপ্লাংকটনৰ ফুলৰ ওপৰত নিৰীক্ষণ কৰা আৰু ক্ল’ৰ’ফিলৰ ঘনত্ব নিৰীক্ষণ কৰা। ফাইটোপ্লাংকটন ফুলৰ অৰ্থ হ’ল যেতিয়া সাগৰত শেলাই আৰু চাইন’বেক্টেৰিয়া দ্ৰুতগতিত বৃদ্ধি পায়, তেতিয়া ই সমগ্ৰ সাগৰীয় পৰিৱেশ তন্ত্ৰ আৰু মানুহৰ ক্ষতি কৰে। ক্ল’ৰফিলে পানীত কিমান মাছ আছে সেইটো জানিবলৈ সহায় কৰে।
লেফটেনেণ্ট জেনেৰেল ভাটৰ মতে অ’চেনছেট-৩ এক প্ৰকাৰৰ কন্টিনিউশ্যন মিছন। অৰ্থাৎ যিবোৰ প্ৰতিষ্ঠানে অ’চেনছেট-২ৰ সেৱা গ্ৰহণ কৰি আছে, সেইবোৰে নতুন উপগ্ৰহৰ জৰিয়তে এই সেৱা লাভ কৰিব। ২০০৯ চনৰ ২৩ ছেপ্টেম্বৰত অ’চেনছেট-২ উৎক্ষেপণ কৰা হৈছিল। ইয়াৰ ওজনো আছিল ৯৬০ কিলোগ্ৰাম। এই শৃংখলাৰ প্ৰথম উপগ্ৰহ অ’চেনছেট-১ ১৯৯৯ চনত উৎক্ষেপণ কৰা হৈছিল।
আনন্দঃ ফাৰ্ম-মাইনিঙৰ পৰা প্ৰদূষণলৈকে তথ্য
পিএছএলভি-চি৫৪ত প্ৰেৰণ কৰিবলগীয়া দ্বিতীয়টো গুৰুত্বপূৰ্ণ উপগ্ৰহ হৈছে ভাৰতীয় ষ্টাৰ্টআপ পিক্সেলৰ ‘আনন্দ’। ইয়াৰ ওজন ১৫ কিলোগ্ৰামতকৈ কম। বিশেষ কথাটো হ’ল ই এটা হাইপাৰস্পেকট্ৰল উপগ্ৰহ, যিটো আটাইতকৈ আধুনিক প্ৰযুক্তি। ই ১৫০ তকৈ অধিক তৰংগদৈৰ্ঘ্যত কাম কৰিব। অ-হাইপাৰস্পেকট্ৰল উপগ্ৰহসমূহে প্ৰায় ১০টা তৰংগদৈৰ্ঘ্যত কাম কৰে। এনে পৰিপ্ৰেক্ষিতত এতিয়ালৈকে ‘আনন্দ’ত সৰ্বোত্তম প্ৰযুক্তি ব্যৱহাৰ কৰা হৈছে। ইয়াৰ বাবেই ই নন-হাইপাৰস্পেকট্ৰল উপগ্ৰহতকৈ ভাল ছবি ধৰিব পাৰে।
বহু ঠাইত হাইপাৰস্পেকট্ৰল ইমেজ ব্যৱহাৰ কৰিব পাৰি। কৃষিক্ষেত্ৰত শস্য আৰু মাটিৰ স্বাস্থ্যৰ ওপৰত কীট-পতংগৰ আক্ৰমণ ধৰা পেলাবলৈ, প্ৰাকৃতিক দুৰ্যোগৰ ভয়াৱহতা জানিবলৈ, প্ৰাকৃতিক সম্পদৰ মেপিং কৰিবলৈ, বনাঞ্চলৰ মেপিং আৰু ইয়াৰ চপোৱাৰ মেপিং কৰিবলৈ, প্ৰদূষণৰ মাত্ৰা জানিবলৈ, খনিজ পদাৰ্থৰ লগতে অবৈধ এইবোৰ ব্যৱহাৰ কৰি স্থান নিৰ্ণয় কৰিব পাৰি খনি।
যুদ্ধত হাইপাৰস্পেকট্ৰল ইমেজৰ ব্যৱহাৰো সম্ভৱ। ইয়াৰ উপৰিও ই ছদ্মবেশ ধৰা পেলাব পাৰে। উদাহৰণস্বৰূপে, যদি কোনো হাবিত শত্ৰুৰ টেংক বা আন বাহন পাতেৰে আবৃত হয়, তেন্তে কিছু সময়ৰ পিছত সেই পাতবোৰে ক্ল’ৰ’ফিল হেৰুৱাব আৰু সেই অংশটো হাইপাৰস্পেকট্ৰেল কেমেৰাত বাকী অৰণ্যৰ পৰা পৃথক দেখা যাব।
লোৱা. জেনেৰেল ভাটে জনোৱা মতে, পিক্সেলে ৩৬টা উপগ্ৰহ উৎক্ষেপণৰ পৰিকল্পনা কৰিছে। অহা বছৰ চাৰি-পাঁচটা উপগ্ৰহ উৎক্ষেপণ কৰা হ’ব। সম্ভৱতঃ ২০২৪ চনৰ ভিতৰত ৩৬টা উপগ্ৰহৰ সকলোবোৰেই উৎক্ষেপণ কৰা উচিত। তেওঁলোকৰ সহায়ত গোটেই পৃথিৱীখন নিৰীক্ষণ কৰিব পৰা যায়। সেইবাবেই ইয়াক পৃথিৱীৰ স্বাস্থ্য নিৰীক্ষক বুলিও কোৱা হৈছে।
থিবাউল্ট ১ আৰু ২: অপেশাদাৰী ৰেডিঅ' যোগাযোগ নেনো উপগ্ৰহ
২০১২ চনত প্ৰতিষ্ঠা হোৱা ভাৰতৰ প্ৰথম স্পেচটেক ষ্টাৰ্টআপ ধ্ৰুভা স্পেচৰ দুটা উপগ্ৰহ থিব’ল্ট ১ আৰু থিব’ল্ট ২ও উৎক্ষেপণ কৰা হৈছে। দুয়োটা ০.৫U CubeSat উপগ্ৰহ। অৰ্থাৎ ইহঁতৰ আকাৰ প্ৰায় ৬ ইঞ্চি ঘনক, যিটো নিম্ন পৃথিৱীৰ কক্ষপথত স্থাপন কৰা হ’ব। জুন মাহত ধ্ৰুৱ স্পেচে পিএছএলভি-চি৫৩ত চেটেলাইট অৰ্বিটেল ডিপ্লয়ৰ সফলতাৰে পৰীক্ষা কৰিছিল।
থিবল্ট হৈছে এটা অপেশাদাৰী ৰেডিঅ’ যোগাযোগ নেনো উপগ্ৰহ। ইয়াৰ জৰিয়তে কোম্পানীটোৱে অপেশাদাৰী (হাম) ৰেডিঅ’ৰ ওপৰত গুৰুত্ব আৰোপ কৰিছে। সেইবাবেই থিব’ল্টৰ এই অভিযানক দেশৰ বহু অপেশাদাৰী ৰেডিঅ’ সংস্থাই সমৰ্থন কৰে। সঞ্জয় নেক্কান্তী, কৃষ্ণ তেজা পেনমাকুৰু আৰু অভয় এগুৰে ষ্টাৰ ফ্লিট এমেচাৰ ৰেডিঅ’ ক্লাবৰ পৰা ধ্ৰুৱ স্পেচ আৰম্ভ কৰিছিল।
চিইঅ’ সঞ্জয় নেক্কান্তীৰ মতে, “থিব’ল্ট আছিল ২০১৯ চনত ধ্ৰুভা স্পেচৰ সৈতে একত্ৰিত হোৱা এটা ডিজাইন লেব। এই একত্ৰীকৰণে ধ্ৰুৱ মহাকাশৰ বাবে এক নতুন যুগৰ আৰম্ভণি ঘটায়।" থিবাউল্ট প্ৰতিষ্ঠা কৰিছিল অভয় এগুৰ, কে টি পেনমাকুৰু আৰু চৈতন্য ডোৰা ছুৰাপুৰেড্ডীয়ে। চিটিঅ’ অভয় এগুৰে কয় যে থিব’ল্টৰ আক্ষৰিক অৰ্থ হৈছে ‘আপোনাৰ ধুমুহা’। আমাৰ বাবে এই শব্দটোৱে আমাৰ সহনশীলতাক প্ৰতিফলিত কৰে, কাৰণ আমি এটা দশক ধৰি মহাকাশ কোম্পানী হ’বলৈ চেষ্টা কৰি আহিছো, যেতিয়া ইয়াৰ বাবে কোনো পৰিৱেশ তন্ত্ৰ সাজু নাছিল।
এষ্ট্ৰ’কাষ্ট: ইণ্টাৰনেট অৱ থিংছ সহজ কৰি তুলিব
ইণ্টাৰনেট অৱ থিংছত কাম কৰা চুইজাৰলেণ্ডৰ যোগাযোগ কোম্পানী এষ্ট্ৰ’কাষ্টে পিএছএলভি-চি৫৪ত নিজৰ চাৰিটা নেন’চেটেলাইট মুকলি কৰিব। ইহঁতৰ ওজন ৫ কেজি। মেচিনৰ পৰা মেচিনলৈ যোগাযোগত ব্যৱহাৰ কৰিব পাৰি। এষ্ট্ৰকাষ্টে এই পৰ্যন্ত ১২টা উপগ্ৰহ উৎক্ষেপণ কৰিছে। ইয়াৰে এটা পিএছএলভিৰ পৰা উৎক্ষেপণ কৰা হৈছিল, বাকীবোৰ স্পেচএক্সৰ ফেলকন-৯ৰ পৰা উৎক্ষেপণ কৰা হৈছিল। ইয়াত মুঠ ৬৪টা কিউবছেটৰ এটা নক্ষত্ৰমণ্ডল স্থাপন কৰিব বিচাৰিছে। বিশেষকৈ দূৰৱৰ্তী অঞ্চলত সামুদ্ৰিক, কৃষি, পৰিৱেশ, স্থল পৰিবহণ, খনন, তেল আৰু গেছ আৰু উদ্যোগিক IoT যন্ত্ৰত ব্যৱহাৰ কৰিব পাৰি।
ভূটানছাটঃ চুবুৰীয়া দেশক ভাৰতৰ সহায়
লোৱা. জেনেৰেল ভাটে কয় যে ই পৃথিৱী পৰ্যবেক্ষণৰ বাবে নিৰ্মিত নেনো উপগ্ৰহ। ইয়াৰ ওজন ১৫ কেজি। ই এটা CubeSat, অৰ্থাৎ ইয়াৰ দৈৰ্ঘ্য-প্ৰস্থ-উচ্চতা ৩০ চে.মি. যদিও ইয়াৰ ৰিজ’লিউচন বৰ বেছি নহয়। ভূটানত মহাকাশ প্ৰযুক্তি যে এতিয়াও প্ৰাথমিক অৱস্থাত আছে, সেই দৃষ্টিকোণৰ পৰা এই কথা বুজিব পাৰি। ইয়াৰ জৰিয়তে তেওঁলোকে নিজৰ দেশৰ মানচিত্ৰ নিৰ্মাণ কৰিব বিচাৰে। ইতিমধ্যে ভূটানে এটা উপগ্ৰহ উৎক্ষেপণ কৰিছে। তাতো ভাৰতে সহায় কৰিছিল।
0 Comments:
Post a Comment